Mart Ayı Portresi: Halis Erenoğlu

Ayın Portresi / Ayın Portresi

www.emirdag.gen.tr 2010 yılı Mart ayı portresi, Emirdağ folklorü ve kültürünün en önemli isimlerinden Halis Erenoğlu. 1938 yılında Emirdağ’da doğan Erenoğlu, Emirdağ’ın en köklü ailelerinden Hacıvahitler’in çocuğudur. Babasının adı Mehmet Adil, annesinin adı Hatice’dir. Mehmet Adil Erenoğlu’nun ikinci eşinden olma en küçük çocuğudur. Çocukluğunun bir kısmı, Emirdağ’ın merkezinde bulunan ve 90’lı yıllarda yanan, üç katlı ahşap konakta geçmiştir.

Sülale küçükbaş hayvancılıkla ve ticaretle geçimlerini sürdürdüğünden, 13 yaşına kadar yazları; hıdırellezle birlikte kondukları ve sülalenin tapulu yaylası olan Göğüs Yaylası'nda, topakevin, koyunun, kuzunun, kekliğin, kekiğin, yarpızın, yavşanın içinde, sonbaharları ise Yarımca’da, Bucak’ta, Kürtün’de geçmiştir. Böylelikle Yaylacılık kültürünü, yaşayıp özümseyerek öğrenmiştir. Bu dönemlerde, çobanlardan dinlediği türkülerden etkilenerek türkülere gönül vermiş ve türkülerimizin, ağıtlarımızın birçoğunu kuzularına çobanlık yapan Çuğulu Çolak Çoban, Balcamlı İbiş gibi farklı farklı çobanlardan öğrenmiştir. Harmana Sererler, Al Fadimem, Altınımı Ben Boynuma Dizerim türkülerini Abdal Bekteş’ten, Abdal Irıza’dan ve Abdal Musa’dan almıştır. Gaydalama-Düz oyun havasını Tefçi Saniye'den. Yayla Türkülerinin bir kısmını Karacalarlı Kepazenin Nuri’den, Gıldolağın Ağıdı'nı Türkmen Köylü Kel Tahir’den, Bayram Bey’in Ağıdı'nı ve Topak Kızın, Balkan Savaşı’nda bacağını kaybeden ve İstanbul’da ölen, kardeşi Hacı’ya yaktığı Ağıdı birebir Topak Kız’dan (Almalıdan) almıştır.

1942 Yılında Emirdağ’a ilk arabayı getiren babası Mehmet Adil Erenoğlu’nun iflasıyla, sonraları meslek edineceği şoförlüğü öğrenmiştir.

Emirdağ’ın ilk kurulduğu mahalle olan Kacerli'de yetişen Halis Erenoğlu, zamanla iyi gelişip Emirdağ’ın en yakışıklı delikanlısı olmuş ve aynı mahalleden bir kıza sevdalanmıştır. Hanım annesi bu sevdaya karşı çıkmıştır. Akşam oldu mu sevdalandığı kızın evlerinin önünden geçmek, saklıca mektup vermek, gizli gizli buluşmak ve de gezerken sevda türküleri söylemek gelenektir. 1955-1957 yıllarında bu sevda yaşanırken, annesinin çok düşkün olduğu ağabeyinin kucağında vefat etmesiyle annesi rahatsızlanmıştır. Bu durum, bu sevdaya sekte vurmuş, babasının da iflasıyla kendisinin çok genç yaşlarda hayat mücadelesine girmesinden dolayı kavuşamamışlardır. Kavuşamadığı bu sevda kendisini çok etkilemiş, bu duygularla türkülere sevdalanmış, Emirdağ türkülerini, ağıtlarını hem öğrenip söylemiş, hem de türküler yakıp kendini avutmuştur. Zalım Poyraz türküsünü bu sevdaya yakmıştır. Önüne Kuşanmış Yandımdan Öğnük, İncelerden Benim Yarim Pek İnce, Elek Olsam Emirdağı Elerim türkülerini yakmış ve sevdası türkülerde kalmıştır.

Babasının iflasından sonra oto tamirciliğinin yanı sıra, yazın harmanda biçerdövere gitmiş, minibüsçülük yapmıştır. Çatallı Köy filminde minibüsü ile Yeşilçam’dan gelen tüm sanatçıları filmin geçtiği yerlere taşımıştır. Hatta sesi ve yorumu çok güzel olduğu için kendisine filmde küçük bir rol dahi verilmiştir. Bu rolde elinde sazı Pınarbaşı'nda hem çalıp hem de Kışlalar Doldu Bu Gün türküsünü söylemektedir.

Piribeyli’de biçerdöğer çalıştırırken öğrendiği Çatığımış Eminemin Kaşları, Eğildim de Bir Taş Aldım Mezardan gibi türküleri, Vaysal Köyünde yanan Hacı Hüseyinin Uzun Geline, Uzun Gelinin Bacısı Fadime Gelinin Ağıdını, Bağlıca Üstünde Bir Bölük Duman, Kürtlerin Tevfik’in Ağıdını ilk ağızdan almış, belleğine yer edip kendi güzel yorumunu da katarak günümüze kadar taşımıştır. Sonrasında şehirler arası otobüsçülük yapmıştır. Daha sonra 1967-1970 yıllarında Ankara Güven Turizm de İstanbul-Beyrut çalışmıştır. Bu yıllar Arap-İsrail Şavaşı’nın olduğu yıllardır. 1970 yılının sonlarında otobüsünü satıp Emirdağ’a dönerek tekrar münibüsçülüğe başlamış, köylere yolcu ve pazarcıları taşımış ve adliye keşiflerine gitmiştir. Adliyede çalıştığı sürece vicdanı, dürüst, namuslu olan ile beraber olmuş, meşru olmayan herkesin ve her şeyin karşısında dürüstlük simgesi olarak durarak, kendine, özüne ve kişiliğine yakışanı yapmıştır.

1970 -1971 yıllarında Erzurumlu Emirdağ Lisesi Müdürü ile ilk folklor çalışmalarını başlatmışlardır. Resmi olarak TRT repertuarında kaynak kişilerle birlikte kaynaklık yaptığı Gara Hüseyin Türküsü vardır. En son 1982 yılında Emirdağ Düğünü'nde söylediği Emirdağı Vatanımız Elimiz Türküsü Notaya alınıp TRT Müzik Dairesi Başkanlığı'na THM repertuarına Emirdağ Türküsü olarak girmesi için gönderilmiştir.

Düğünlere oynamasını bilenler oynar, güzel sesi olanlar türkü söylerdi. Halis Erenoğlu da çocukluğunda öğrendiği kendi yaktığı yöresel türkülerimizi Kına Havası’nı gittiği her düğünde ve arkadaş meclislerinde günümüze kadar söylemiş, bu yüzden adı Türkücü Halis kalmıştır.

Adaçalın eteklerine yürüyerek gidip, diktikleri ağaçları tek fire vermeden arklar açarak, belleyerek, şehir şebeke suyunu çıkarttırarak, şimdiki Barış Ormanı'nı gönüllü büyütmüştür. 1990’lı yıllarda Kaymakam İbrahim Avcı döneminde, Barış Ormanı'nın açılışını, Tema Vakfı Onursal Başkanı Sayın Hayrettin Karaca, emeklerinden dolayı Halis Erenoğlu’na yaptırmıştır.

İki erkek, üç kız babası olan Halis Erenoğlu, halen Eskişehir’de ikamet etmekte ve Eskişehir Tema gönüllüsü olarak bu kutsal ve hayırlı çalışmalarına devam etmektedir.