Saç Neden Dökülür?

Haberler / Sağlık

• 09.01.2009 02:01
• Yorumlar

Tüm toplumlarda saç şekillerinin sosyal ve kültürel bir önemi vardır. Saç dökülmesi problemi yaşayan birey, kendini fiziksel ve ruhsal olarak zayıf görmeye başlayacak, durumdan belki de kurtulmak için farklı yöntemlere başvuracaktır. Fakat öncelikli olarak saç dökülmesinin nedeninin bulunması, nedene göre çözüm yolları üretilmesi gerekmektedir. Sağlıklı bir insanda saçların yaklaşık yüzde 90’ ı sürekli uzama halindedir. Bu büyüme evresi 2-6 yıla kadar sürebilir. Geriye kalan yüzde 10’ luk kısım ise, 2- 3 ay kadar süren dinlenme evresinde bekler. Bu dinlenme evresi sonucunda saçlar dökülür. Dökülen saç köklerinden yeni saçlar büyümeye başlar ve bu döngü bu şekilde devam eder. Saç dökülmelerinin çoğu da işte bu normal saç büyüme döngüsünden kaynaklanır. Günde 50-100 adet saç telinin dökülmesi ise normal sınırlar içerisinde kabul edilir. Boya, renk açma,düzleştirme veya perma gibi yöntemler, uygun koşullarda yapılmazsa saçazarar verebilir. Bu yöntemlerin sık sık veya aynı anda uygulanması dasaçı zayıflatıp kırılmasına neden olabilmektedir. Saçı çeken atkuyruğu,örgü, sıkı lastiklerle toplama gibi saç şekillerinin de sıklıklauygulanmaması gerekir çünkü saç diplerine etki eden sabit çekme kuvvetisaç kaybına neden olabilir. Sık sık yıkamak, taramak ve fırçalamak isesaçı kırar.

Saç dökülmelerinin en sık rastlanan nedeni kalıtsal özelliklerdir. Buduruma genelde “erkek tipi kellik” denilir. 10- 20 ve 30’ lu yaşlardabaşlamaktadır.

Alopesi areata tipi saç kayıplarında düzgün yüzeyli, para büyüklüğündeveya daha geniş yuvarlak yama tarzı alanlar oluşmakta ve nadiren tümsaç ve vücut kıllarında da kayıplar oluşabilmektedir. Nedeni tam olarakbilinmemekle birlikte çoğu hastada saçlar ilerleyen zamanlardakendiliğinden büyümektedir.

Gebe bayanlarda ise saçların büyük bir kısmı büyüme halindedir. Saçbüyümesi dinlenme zamanına geçtiğinde ise 2-3 aylık zaman süresinceaşırı miktarda dökülebilmekte ve bu dökülme süresi 6 aya kadaruzayabilmektedir.

Hastalıklar da, saçların dinlenme evresine girmesine neden olabilir.Yüksek ateş ve ağır bir hastalıktan 4 hafta ila 3 ay sonra yoğun birsaç kaybı gelişebilir, ancak zamanla saçlar eski halini alabilir.

Fazla veya az çalışan tiroid bezide saç kaybına neden olabilir. Hastalığın tedavisiyle saç kayıpları da giderilebilinir.

Proteinden fakir diyetler yapan veya anormal beslenme alışkanlığınasahip kimselerde protein eksikliği oluşur ve vücut proteini muhafazaetmek için saçları dinlenme evresine sokar. Bundan 2-3 ay sonra dayoğun bir saç kaybı oluşur. Bu durumun yeterli miktarda proteinalınımıyla düzelebilir.

Bazı kanser tedavileride saç hücrelerinin bölünmesini durdurabilir. Hastalar saçlarının yüzde 90'ını kaybedebilir. Ancak terapi sonaerdikten sonra saçlar tekrar büyüme gösterip ve eski hallerinedönerler.

Doğum kontrol hapı kullanan bir bayanda saç dökülmesi ancak kalıtsalyatkınlıkla oluşabilir. Dökülme gerçekleşirse haplar doktor kontrolündedeğiştirilmelidir.

Demir eksikliği de saç dökülmesine neden olur. Bazı kişiler demiribesinsel olarak eksik alır, bazılarında ise demirin bağırsaklardanemilimi yetersizdir. Bayanlarda adet kanamaları nedeniyle demireksikliği daha sık görülür, bu durum mutlaka tedavi edilmelidir.

Büyük cerrahi operasyon geçiren hastalar 1-3 ay içinde aşırı bir saçdökülmesi fark edebilirler. Bu durumun birkaç ay içinde geçebilir, ağırkronik hastalığı olan kişilerde ise saç kaybı ömür boyu devam edebilir.

Küçük yamalar halinde kabuklanmalarla başlayıp yayılabilen, saçlardakırılma, saçlı deride kızarıklık ve şişlik, hatta sızıntıya nedenolabilen mantar hastalığı çocuklarda daha sık görülür, hastalığınmutlaka ilaçla tedavi edilmesi gerekir.

Çocuklar ve bazen erişkinler, saç, kaş veya kirpiklerini koparıncayakadar çekebiliyor ve bunu bir alışkanlık haline getiriyorlar.(Trikotilomani) Böyle durumlarda psikolojik yardım alınmasıgerekmektedir.

SAÇ EKİMİ (FOLLİKÜLER ÜNİTE TRANSFERİ)
Erkek tipi saç dökülmesi her toplumda oldukça sık görünen bir durumolmasına rağmen pek çok kadın ve erkek için önemli bir durumdur. Buinsanlar saçların dökülmesini önlemek, dökülen saçların yenidençıkmasını sağlamak ve ya saç dökülmesinin sebep olduğu görüntüyüortadan kaldırmak için bir çok yola başvurmaktadırlar.
Saç dinlenme döngüsü süresi yaş ilerledikçe uzamaya başlar. Normaldegelişme dönemi (anajen faz) 3- 5 yıl kadar sürerken bunu takip edendinlenme dönemi (talojen faz) 1- 2 haftalık geçiş dönemini (katajenfaz) takiben başlar ve 3- 4 ay sürer.
Erkeklerde genellikle tepe ve alın kısmında saç kökü kaybı nedeniylesaçlarda seyreklik ve ya belirgin saçsızlık görülürken, ense bölgesindeiki kulak arasında kalan bölgede saç dökülmesi olmamaktadır. Bununnedeni iki farklı saç kökünün bulunmasıdır. Alın ve tepe bölgesindekibirinci tip saç kökleri testosteron (erkeklik hormonu) hormonunaduyarlıdır. Ve bu hormon etkisiyle saç kökleri zarar görmekte,dolayısıyla saçlar dökülmektedir. İkinci tip saç kökleri isetestosteron hormonuna duyarlı değildir. Ve bu sebeple dökülmezler. İştesaç ekimi işlemi; kafanın arka kısmında hormona duyarlı olmayan saçköklerinin alınarak, alın ve tepe bölgesindeki saçsız alanlaraekilmesidir. Bu şekilde ekilen saç kökleri hormona duyarlıolmadıklarından bir daha dökülmezler.
Estetik ve Plastik Cerrahideki son yıllardaki en önemli gelişmelerdenbiride folliküler ünite transferi ile saç restorasyonudur. Bu teknikile diğer yöntemlere göre daha çok daha doğal ve başarılı sonuçlar eldeedilebilinmektedir. Bu yöntem ensenin üzerindeki bölgeden uzun elipsşeklindeki bir saçlı derinin çıkartılarak kıl köklerinin bir ila üçlügruplara bölünmesi ve restore edilmesi istenen bölgeye teker tekernakledilmesi şeklinde özetlenebilinir.

Op. Dr. Mehmet Sezgin
Sakarya Hastanesi Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Uzmanı

Paylaş

• Tweet

• Güncelleme: 09.01.2009 10:36
• Okunma: 2387